Táo bón là vấn đề tiêu hóa phổ biến, gây ra không ít phiền toái và khó chịu cho trẻ nhỏ, khiến bé biếng ăn, quấy khóc. Khi thấy con đi ngoài khó khăn, phân khô cứng, nhiều bậc phụ huynh lo lắng và đặt câu hỏi: bé bị táo bón ăn gì để cải thiện tình trạng này nhanh chóng và an toàn? Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc điều trị và phòng ngừa táo bón ở trẻ. Mẹ Bé Pi sẽ giúp bạn xây dựng một thực đơn khoa học, tập trung vào những thực phẩm “khắc tinh” của táo bón, giúp con bạn sớm lấy lại hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Nguyên nhân táo bón ở trẻ nhỏ mà mẹ cần biết
Trước khi tìm hiểu bé bị táo bón ăn gì để chữa trị, bố mẹ cần nắm rõ những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này ở trẻ nhỏ. Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp việc điều chỉnh chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt đạt hiệu quả cao hơn.

- Nguyên nhân hàng đầu thường liên quan đến chế độ ăn uống thiếu chất xơ và nước. Chất xơ là thành phần quan trọng giúp tăng khối lượng phân, làm mềm phân và kích thích nhu động ruột. Nếu bé ăn quá nhiều thức ăn nhanh, đồ ngọt, hoặc chỉ tập trung vào thịt, sữa mà thiếu rau xanh, trái cây, nguy cơ táo bón sẽ tăng cao. Đồng thời, việc bé uống không đủ nước sẽ khiến phân bị khô cứng, khó đẩy ra ngoài.
- Một nguyên nhân khác là thói quen nhịn đi vệ sinh. Nhiều trẻ mải chơi hoặc ngại đi vệ sinh ở trường, dẫn đến việc nhịn đi ngoài. Điều này khiến phân bị tích tụ lâu trong ruột già, nước bị tái hấp thu hết, làm phân khô và cứng hơn, tạo thành một vòng luẩn quẩn của táo bón.
Ngoài ra, thay đổi đột ngột trong chế độ ăn (ví dụ như cai sữa, chuyển từ sữa mẹ sang sữa công thức, bắt đầu ăn dặm) hoặc sử dụng một số loại thuốc (như thuốc ho chứa codein, thuốc bổ sung sắt liều cao) cũng có thể gây ra táo bón tạm thời ở trẻ. Cuối cùng, một số ít trường hợp táo bón kéo dài có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn như phình đại tràng bẩm sinh, cần được thăm khám chuyên sâu.
Xem thêm: Hướng Dẫn Chọn Sữa Tăng Cân Và Chiều Cao Cho Bé Không Gây Hại
Vậy bé bị táo bón ăn gì tốt?
Việc xây dựng một chế độ ăn giàu chất xơ, đủ nước và cân bằng dinh dưỡng là giải pháp cốt lõi để giải quyết vấn đề táo bón. Trọng tâm của việc điều chỉnh dinh dưỡng là tăng cường các thực phẩm có khả năng hút nước, làm mềm phân và tăng cường hoạt động của nhu động ruột.
Thực phẩm giàu chất xơ hòa tan và không hòa tan giúp mềm phân
Chất xơ được chia thành hai loại chính, cả hai đều quan trọng trong việc hỗ trợ tiêu hóa khi bé bị táo bón ăn gì.

- Chất xơ hòa tan (Soluble Fiber) có khả năng hòa tan trong nước, tạo thành một chất gel trong ruột. Chất gel này giúp làm mềm phân, tạo độ nhớt cho phân, khiến phân dễ dàng di chuyển hơn. Các thực phẩm giàu chất xơ hòa tan bao gồm: yến mạch, đậu Hà Lan, táo (có vỏ), cam, và cà rốt.
- Chất xơ không hòa tan (Insoluble Fiber) không tan trong nước, hoạt động như một “chổi” quét dọn đường ruột, giúp tăng khối lượng phân và kích thích nhu động ruột. Điều này giúp đẩy phân ra ngoài nhanh hơn. Các thực phẩm giàu chất xơ không hòa tan bao gồm: cám lúa mì, các loại rau lá xanh thẫm, các loại ngũ cốc nguyên hạt, và các loại hạt.
Việc kết hợp cả hai loại chất xơ này trong thực đơn hàng ngày là cách tối ưu để giúp bé thoát khỏi táo bón.
Trái cây + rau củ nên cho bé ăn khi bị táo bón (ví dụ mận, chuối, bông cải xanh, rau mồng tơi)
Trái cây và rau củ là nguồn cung cấp chất xơ và nước tuyệt vời. Khi tìm hiểu bé bị táo bón ăn gì, đây là những lựa chọn không thể thiếu trong thực đơn của bé.

- Mận: Đây là loại “siêu thực phẩm” chữa táo bón. Mận khô hoặc nước ép mận chứa một lượng lớn chất xơ và Sorbitol – một loại đường tự nhiên có tác dụng nhuận tràng nhẹ. Chỉ cần một lượng nhỏ nước ép mận mỗi ngày cũng có thể cải thiện đáng kể tình trạng táo bón.
- Chuối: Bố mẹ nên chọn chuối tiêu chín. Chuối chứa chất xơ pectin giúp điều chỉnh nhu động ruột. Tuy nhiên, nếu ăn chuối xanh hoặc chuối chưa chín hẳn, có thể gây táo bón ngược.
- Bông cải xanh (Súp lơ xanh): Giàu chất xơ không hòa tan, bông cải xanh giúp tăng khối lượng phân. Bố mẹ nên chế biến bông cải xanh bằng cách luộc hoặc hấp, sau đó cắt nhỏ hoặc nghiền nhuyễn cho bé ăn.
- Rau mồng tơi: Là loại rau có tính mát, giàu chất nhầy (Pectin) và chất xơ. Nấu canh rau mồng tơi với tôm hoặc cua là món ăn vừa dễ tiêu hóa lại vừa giúp phân mềm hơn.
- Các loại quả khác: Táo (cả vỏ), lê (cả vỏ), kiwi, đu đủ chín và cam quýt cũng là những lựa chọn tuyệt vời nhờ hàm lượng chất xơ cao.
Thực phẩm nên tránh khi bé táo bón: nhiều dầu mỡ, ít chất xơ, sữa đặc, thịt đỏ
Song song với việc tăng cường thực phẩm hỗ trợ, bố mẹ cần hạn chế hoặc loại bỏ một số loại thực phẩm có thể làm tình trạng táo bón tồi tệ hơn.

- Thực phẩm giàu chất béo và ít chất xơ: Các món chiên rán, đồ ăn nhanh, bánh kẹo ngọt, sô cô la. Những thực phẩm này làm chậm quá trình tiêu hóa và lưu lại lâu hơn trong ruột, khiến phân dễ bị cứng lại.
- Sữa đặc và một số chế phẩm từ sữa: Mặc dù sữa là nguồn dinh dưỡng tốt, nhưng một số loại sữa công thức hoặc sữa đặc có thể gây táo bón ở một số trẻ nhạy cảm. Bố mẹ nên tham khảo ý kiến chuyên gia để đổi loại sữa hoặc giảm lượng sữa nếu cần thiết.
- Thịt đỏ và các loại thịt dai: Thịt đỏ (như thịt bò, thịt lợn) rất giàu protein nhưng lại nghèo chất xơ. Tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ mà không kèm theo rau xanh sẽ làm phân khó tiêu hóa và khó đi ngoài hơn.
- Gạo trắng và bánh mì trắng: Đây là các loại ngũ cốc tinh chế, đã bị loại bỏ gần hết chất xơ. Bố mẹ nên thay thế bằng gạo lứt, bánh mì nguyên cám hoặc yến mạch để tăng cường chất xơ cho bé.
Uống nước + lợi khuẩn: vai trò quan trọng trong hỗ trợ tiêu hóa
Ngoài chất xơ, nước và lợi khuẩn đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc điều trị táo bón.
- Uống đủ nước: Nước là yếu tố làm mềm phân. Khi cơ thể thiếu nước, ruột già sẽ hấp thụ lại nước từ phân, khiến phân trở nên khô cứng. Bố mẹ cần đảm bảo bé uống đủ nước lọc, nước ép trái cây (không đường) hoặc nước canh/súp trong ngày.
- Bổ sung lợi khuẩn (Probiotics): Lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Một hệ vi sinh khỏe mạnh sẽ hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn, giúp phân được tạo thành một cách lý tưởng và kích thích nhu động ruột hoạt động hiệu quả. Các thực phẩm giàu lợi khuẩn bao gồm sữa chua tự nhiên, sữa chua uống men sống (cần kiểm tra lượng đường).
Việc kết hợp cả ba yếu tố: chất xơ, nước và lợi khuẩn là chiến lược toàn diện nhất khi trả lời câu hỏi bé bị táo bón ăn gì để có một hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Xem thêm: Sữa Cao Năng Lượng Cho Bé Suy Dinh Dưỡng: Giải Pháp Nào Hiệu Quả Nhất?
Những lưu ý khi táo bón kéo dài và khi nào nên đưa bé đi khám
Việc điều chỉnh chế độ ăn uống thường mang lại hiệu quả cao trong việc điều trị táo bón ở trẻ. Tuy nhiên, bố mẹ cần nhận biết những dấu hiệu cảnh báo để kịp thời đưa bé đi khám.

Khi nào nên đưa bé đi khám:
- Đầu tiên là táo bón kéo dài hơn 2 tuần mà không có dấu hiệu cải thiện dù đã điều chỉnh chế độ ăn và sinh hoạt.
- Thứ hai là có máu trong phân hoặc hậu môn bị nứt, chảy máu do phân quá cứng.
- Thứ ba là bé bị đau bụng dữ dội, nôn mửa kèm theo táo bón. Đây có thể là dấu hiệu của tắc ruột hoặc các vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng khác.
- Thứ tư là bé bị sụt cân, chậm lớn do táo bón làm bé biếng ăn và kém hấp thu dinh dưỡng.
Nếu bé có một trong các dấu hiệu trên, bố mẹ cần đưa bé đến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bác sĩ có thể cần thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu để loại trừ các nguyên nhân bệnh lý.
Trong mọi trường hợp, sự kiên nhẫn và nhất quán trong việc thay đổi chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt là chìa khóa. Bố mẹ cần tạo môi trường thoải mái, không gây áp lực cho bé trong việc đi vệ sinh và khuyến khích bé vận động thể chất thường xuyên.
Táo bón ở trẻ em là vấn đề phổ biến nhưng hoàn toàn có thể cải thiện bằng dinh dưỡng khoa học. Hy vọng bài viết trên bạn đã biết bé bị táo bón ăn gì để biết cách chăm trẻ hiệu quả hơn. Nếu mẹ vẫn còn băn khoăn về việc thiết kế thực đơn chi tiết, phù hợp với sở thích và thể trạng của bé nhà mình, hãy để Mẹ Bé Pi giúp bạn. Với kinh nghiệm của một chuyên gia dinh dưỡng trong lĩnh vực mẹ bé, Mẹ Bé Pi sẽ thiết kế thực đơn cá nhân hóa, giúp bé ăn ngon, tiêu hóa khỏe và thoát khỏi nỗi lo táo bón. Liên hệ ngay qua Hotline: 0932.349.967 để được tư vấn chuyên sâu.
Xem thêm: Xét Nghiệm Vi Chất Cho Bé Hết Bao Nhiêu Tiền?

